فى الاول لازم تعرف الشركات بتبيع منتجاتها ازاى بتوصل منتجاتها ازاى للعميل ، الشركات بتبيع منتجاتها بكذا طريقة زى :
1- الشركة بتبيع منتجاتها بنفسها للعميل يعنى هى اللى بتصنع (لو شركة صناعية ) وهى اللى بتسوق وهى اللى بتبيع لحد المستهلك اللى بيستفاد من السلعة.
2- شركة تانية بتبيع منتجاتها لوسطاء وهما اللى يبيعوا وبيتعاملوا مع المستهلك علطول ودول اسمهم (تجار جملة وتجزئة ) .
3- شركة بتصنع بس مبتعرفش تبيع او منتاجتها لسة جديدة فمعنداش القدرة انها تسوقها (محتاجة شركة تانية تعرف تسوقها) او مش عايزة تتكلف تكلفة كبيرة (اجور موظفين او ايجار محلات او اى مصاريف تانية بتتصرف على المكان اللى بتبيع منه للناس زى كهرباء ، مياة ،الخ).
النوع التالت ده بقى بيروح مدى منتجاته اللى هى (بضاعته) لناس تانية هى اللى تبعهاله وتاخد منه عمولة مقابل الخدمة دى ومياخدش منها فلوس غير لما البضاعة دى تتباع ولو فى جزء من البضاعة متباعش يتردله تانى ، طب حد يسال هو بيبيع البضاعة للناس دى ؟! لا طبعا هو بيدهالهم كدة بصفة امانة لحد ما يبعوها ، طب حد تانى يسال : ما هو ممكن يضحكوا عليه وياخدوا البضاعة دى ويبعوها لنفسهم ؟! لا علشان الشركة دى بتاخد من الناس دول مبلغ تامين مقابل البضاعة اللى بياخدوها منه فلو حصل اى غدر منهم هو يروح يصرف مبلغ التامين . وهى دى( بضاعة الامانة لدى الغير)
يبقى من الكلام اللى فات ده نقدر نقول ان بضاعة الامانة لدى الغير هى : بضاعة بتحطها الشركة عند ناس تانية بصفة امانة علشان يبعوها مقابل انهم ياخدوا عمولة ( نسبة من المبيعات) والشركة بتاخد مقابل البضاعة دى مبلغ تامين مساوى لقيمة البضاعة علشان تكون مأمنة نفسها .
الناس دى بقى اللى الشركة بتديهم بضاعتها علشان يبعوها دول اسمهم ايه ؟ (دول اسمهم وكلاء او موزعين ) .
يبقى الوكيل او الموزع : دول شركات بتبيع منتجات لشركات تانية باسمهم مقابل انها بتاخد عمولة
معلومات كدة على السريع :
1- اطراف بضاعة الامانة هما طرفين (الشركة والوكيل بتاعها ).
2- البضاعة اللى معرفش الوكيل يبيعها بيردها تانى للموكل (الموكل هو الشركة صاحبة البضاعة).
3 – لازم يكون فى عقد بين الطرفين (الوكيل والموكل ) بيحكم كل حاجة بينهم (يعنى لو البضاعة معيوبة مين الل هيلبسها ، لو عميل مدفعش الفلوس اللى عليه مين اللى يشيلها ، نسبة العمولة ، غرامات التاخير ) وهكذا .
بعد ما خلصنا شرح بضاعة الامانة ، فى سؤال مهم : بضاعة الامانة لدى الغير تعتبر اصول ولا خصوم ولا ايراد ولا مصروف؟
بضاعة الامانة دى بضاعة بتاعتى انا بمتلكها وليا الحق الكامل فى التصرف فيها بس بديها لحد يبعهالى وياخد عمولة يعنى بتتوافر فيها صفات الاصول علشان كدة هى(تعتبر اصل من اصولى ) .
نيجى بقى للمعالجة المحاسبية :
اولاً : المعالجة المحاسبية فى دفاتر الموكل (صاحب البضاعة) :
احنا قولنا ان صاحب البضاعة بيدى البضاعة بتاعته بشكل امانة (يعنى مش بيبعها ) (كانه بينقلها من مخزن لمخزن ) فبيوديها عند الوكيل بسعر تكلفتها فاول ما البضاعة بتخرج من المخزن بتاعى وتروح لمخزن الوكيل ببتدى اثبت بضاعة الامانة ، طب بثبتها ازاى فى الدفاتر ؟ فى الاول اللى زاد عندى بضاعة الامانة (اللى هى اصل من اصولى ) (يعنى اصل بيزيد) يبقى مدين طب ايه اللى قل المخزن بتاعى (اصل بيقل ) يعنى دائن ويبقى القيد كده :
من حـ / بضاعة امانة لدى الغير (بسعر تكلفتها علشان انا مبعتهاش )
الى حـ / المخزن (اللى خرجت منه البضاعة )
بنسبة 99% محدش بيدى بضاعته كدة من غير لما ياخد ضمانات للبضاعة (اللى هو مبلغ التأمين) وده مبلغ بيدفعه الوكيل لصاحب البضاعة مقابل بضاعة الامانة فلما بيدفعها بيكون القيد كده فى دفاتر الموكل :
اللى زاد وخد الفلوس هو البنك (يعنى اصل زاد) يعنى مدين فى حاجة تانية زادت ؟ اه طبعا فى التزام زاد عليا فلوس انتا خدتها كتامين وهردها تانى فهتفضل التزام لحد ما اردها (يعنى التزام زاد ) اللى هو (تامينات من الغير) يعنى دائن ويبقى القيد كده :
من حـ / البنك (اللى زاد بقيمة الفلوس)
الى حـ / تامينات من الغير ( الالتزام اللى عليا لحد ما ارده تانى)
تمام لما يجى بقى الوكيل يبيع البضاعة ويدى لصاحب البضاعة فلوسها ، الوكيل بيبع البضاعة باسم الموكل (صاحبها) يعنى بفواتير مصدرة من الموكل مش من الوكيل فاى مبلغ بيخش للموكل من الوكيل دى بتعتبر مبيعات بتاعته وبيتحاسب عليها ضريبيا ويبقى القيد شكله كده :
من حـ / البنك (بالفلوس اللى خدها الموكل من الوكيل مقابل بيع البضاعة )
الى حـ/ المبيعات (الفلوس اللى دخلت البنك فدى دخلت مقابل بيع بضاعة فبتعتبر مبيعات)
الى حـ / ضريبة المبيعات ( اللى المفروض يوردها الموكل عن مبيعاته)
طب هنيجى بقى هنا نقول طب احنا فتحنا حساب بضاعة امانة لدى الغير وخلاص البضاعة اتباعت عايزين نقفل الحساب ده نقفله ازاى :
دلوقتى الوكيل باعلى البضاعة وظهر عندى (مبيعات) وهتتحط فى قائمة الدخل طب ايه بقى اللى بيتخصم من رقم المبيعات فى قائمة الدخل علشان اعرف انا كسبت ولا خسرت من النشاط ده ؟، طبعا تكلفة البضاعة اللى انا بعتها (علشان قائمة الدخل بتقولك الشركة باعت بضاعة ب10 ج وكانت تكلفتها 7 ج فكسبت 3 ج ) فلازم قدام كل مبيعات يظهر (حـ / تكلفة البضاعة المباعة) بتكلفة البضاعة دى فبقفل بضاعة امانة لدى الغير فى حـ / تكلفة البضاعة المباعة )
فدلوقتى تكلفة البضاعة المباعة دى مصروف و بتظهر معايا يعنى مصروف زاد يبقى مدين وبضاعة امانة لدى الغير بتقل يعنى اصل بيقل يبقى دائن ويبقى القيد
من حـ / تكلفة البضاعة المباعة (تكلفة البضاعة اللى الوكيل باعها )
الى حـ / بضاعة الامانة لدى الغير ( الاصل اللى خلاص اتباع وقل من عندى )
دلوقتى مفضلش غير حاجة واحدة وهى لما تيجى ترد التامين اللى انت خدته من الوكيل وساعتها هتعكس القيد اللى انت اثبت فيه التامين اللى انت خدته ،هتسدد الالتزام عن طريق البنك (
من حـ / تامينات من الغير (الالتزام اللى قل)
الى حـ/ البنك ( الاصل اللى قل لما دفعت )
طب افرض بقى دلوقتى فى جزء من البضاعة متباعش (عادى خالص الوكيل هيروح مرجعها للموكل ) وترجع تانى للمخازن فيروح الموكل عاكس القيد الاولانى ويكون القيد
من حـ / المخزن (اللى زاد بالبضاعة اللى رجعتله تانى)
الى حـ / بضاعة الامانة ( اللى خلاص اتلغت ورجعت تانى المخازن)
كدة احنا خلصنا القيود اللى بتتسجل فى دفاتر الموكل(صاحب البضاعة)
ثانياً : المعالجة المحاسبية فى دفاتر الوكيل :
فى الاول لما الموكل بيدى الوكيل البضاعة (الوكيل مبيسجلش اى قيد محاسبى )ليه ؟ علشان دى بضاعة محطوطة عنده كامانة فمينفعش يسجلها ويضيفها على قيمة المخزن علشان دى مش اصل من اصوله (يعنى مش ملكه) فمينفعش تظهر فى مركزه المالى .
طب بيعمل ايه (مجرد اذن استلام بضاعة بصفة امانة ) علشان يثبت انه استلم البضاعة من الموكل ، طب لما يجى بقى يدفع التأمين مقابل البضاعة للموكل ايه اللى هيزيد عنده ؟، طبعا اصل من اصوله اللى هيزيد اللى هى الفلوس بتاعته اللى دفعها للموكل كتامين (تامينات لدى الغير )(كانه مداين صاحب البضاعة بالفلوس اللى ادهاله ) فيبقى اصل زاد يبقى مدين ، واللى قل طبعا رصيده فى البنك اللى دفع الفلوس وبالتالى اصل نقص يبقى دائن ويكون القيد كدة :
من حـ / تامينات لدى الغير (الاصل اللى زاد عنده )
الى حـ / البنك (الاصل اللى قل لما دفع الفلوس )
لما يجى بقى يبيع البضاعة للعملاء فيبقى كدة هو مداين العملاء بقيمة البضاعة اللى باعها (يعنى ليه فلوس برة عند العملاء مقابل البضاعة ) فيزيد عنده اصل من اصوله اللى هو العملاء يعنى مدين ، فى حاجة تانى زادت ؟، اه طبعا هو دلوقتى بيبع البضاعة دى لمين للموكل (صاحب البضاعة )يبقى مجرد ما بيبيع البضاعة بيبقى مطالب انه يدى للموكل حق البضاعة بتاعته (يعنى فى التزام زاد عليه الفلوس بتاعت بضاعة الموكل اللى المفروض يدهاله مادام باع البضاعة)
يعنى خصم زاد يبقى دائن , طب خلاص كدة (القيد خلص ؟) احنا دلوقتى اثبتنا مديونية العملاء بفلوس البضاعة والتزام الوكيل بسداد تمن البضاعة للموكل ولكن هو مش هيدى الموكل كل الفلوس اللى هياخدها من العملاء (لازم ياخد منها جزء (اللى هو مكسبه) ) فيبقى مجرد تتم عملية البيع بيزيد مكسبه اللى هو ايراداته (ايراد زاد يبقى دائن) يعنى مثلا بعنا البضاعة 100 ج بنقول ان الموكل عايز مننا 90ج وال 10ج دى بقى عمولتنا اللى هناخدها مقابل ان احنا بعناله البضاعة دى ، ويكون القيد :
من حـ / العملاء ( اللى باعنلها البضاعة وبقت مديونة لينا بقيمتها) 100
90 الى حـ/ الموكل (بنثبت الفلوس اللى عايزها مننا صاحب البضاعة اللى هى تمن البضاعة مخصوم منه عمولة الوكيل )
10 الى حـ / عمولة بيع بالوكالة – ايرادات بيع بالوكالة (ايا كان الاسم دى بقى عمولة الوكيل نتيجة بيع بضاعة للغير )
طب لما يجى بقى العميل يدينا فلوس البضاعة ، طبعا اللى هيزيد عندى البنك بالفلوس اللى خدها (اصل زاد يعنى مدين) والعملاء بقى نقصوا بالفلوس اللى دفعوها (يعنى اصل نقص يبقى دائن )ويكون القيد :
من حـ / البنك (اللى زاد بقيمة الفلوس )
الى حـ/ العملاء (اللى نقصوا بقيمة الفلوس اللى دفعوها)
ناقص بقى اخر خطوة انى اسدد للموكل فلوسه ، انا لما بعت ثبتله فلوسه(حق بضاعته) ولما اخد الفلوس من العميل لازم ادهاله فلما ياخد فلوسه يبقى التزام نقص من عليا (يعنى خصم قل يبقى مدين ) والبنك طبعا قل بالفلوس اللى دفعها للموكل (يعنى اصل قل يبقى دائن ) ويكون القيد :
من حـ / الموكل (بفلوس بضاعته اللى خدها خلاص )
الى حـ/ البنك (اللى نقص بالفلوس اللى دفعها )